Máy bơm hóa chất là thiết bị không thể thiếu trong các ngành công nghiệp như hóa dầu, dược phẩm, xử lý nước, mạ điện và sản xuất phân bón. Trong các hệ thống này, yêu cầu về độ kín của trục bơm là cực kỳ cao, bởi rò rỉ dù chỉ một vài giọt hóa chất cũng có thể gây ăn mòn thiết bị, ảnh hưởng sức khỏe con người, ô nhiễm môi trường, hoặc gây nguy cơ cháy nổ.
Phớt bơm – bộ phận làm kín trục quay – đóng vai trò quan trọng hàng đầu. Tuy nhiên, lựa chọn sai phớt hoặc sử dụng không đúng vật liệu sẽ khiến bạn phải trả giá bằng chi phí sửa chữa cao, thời gian dừng máy và những rủi ro nghiêm trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách chọn đúng phớt máy bơm hóa chất một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí lâu dài.
- Đặc thù của môi trường hóa chất
Máy bơm hóa chất thường phải làm việc với chất lỏng có:
- Tính ăn mòn mạnh: axit (HCl, H2SO4), kiềm (NaOH), dung môi hữu cơ (acetone, methanol…)
- Nhiệt độ cao hoặc dao động thất thường
- Tính dễ bay hơi, dễ cháy, độc hại với người vận hành
Vì vậy, phớt bơm trong môi trường này không chỉ cần làm kín tốt mà còn phải kháng hóa chất và bền bỉ vượt trội.
- Những hậu quả khi dùng sai phớt trong bơm hóa chất
- Rò rỉ chất độc hại ra ngoài môi trường
- Ăn mòn nhanh trục bơm và thân bơm
- Cháy động cơ do chất lỏng thấm vào
- Thiệt hại kinh tế do dừng dây chuyền sản xuất
- Vi phạm tiêu chuẩn an toàn lao động, bị phạt hành chính hoặc đình chỉ
Chọn sai vật liệu – hỏng sau vài tuần. Chọn đúng vật liệu – bền 1–3 năm.
- Vật liệu phớt phù hợp cho máy bơm hóa chất
Thành phần | Vật liệu khuyến nghị | Đặc điểm nổi bật |
Mặt làm kín | Silicon Carbide, Tungsten Carbide, Carbon Graphite | Chịu ăn mòn, ma sát thấp, chống mài mòn |
Gioăng (O-ring) | PTFE (Teflon), FFKM, Viton | Chịu hóa chất mạnh, không phân hủy |
Lò xo, kim loại | Hastelloy, Inox 316, Titan | Chống ăn mòn cao, không bị gỉ trong hóa chất |
Lưu ý: Không sử dụng phớt có gioăng bằng NBR hoặc mặt ceramic trong môi trường có hóa chất mạnh – sẽ nhanh chóng bị phá hủy.
- Các loại phớt nên dùng cho bơm hóa chất
✅ Phớt đơn (Single seal)
- Chỉ nên dùng cho hóa chất loãng, ít nguy hiểm
- Phù hợp với ứng dụng không yêu cầu kín tuyệt đối
- Ưu điểm: chi phí thấp, dễ thay thế
✅ Phớt đôi (Double seal)
- Có lớp dầu trung gian giữa hai mặt phớt
- Ngăn rò rỉ tuyệt đối, bảo vệ người vận hành và thiết bị
- Dùng cho hóa chất độc hại, dễ cháy nổ hoặc yêu cầu tiêu chuẩn cao
✅ Phớt cartridge chống ăn mòn
- Lắp ráp dạng module, đảm bảo đúng kỹ thuật
- Tăng độ bền, giảm lỗi do lắp đặt sai
- Phù hợp với hệ thống xử lý tự động
- Sai lầm phổ biến khi chọn phớt cho bơm hóa chất
❌ Chọn theo giá rẻ thay vì theo đặc tính hóa chất
- Phớt rẻ dùng vật liệu thông thường → nhanh hỏng, rò rỉ chỉ sau vài ngày
❌ Dùng sai gioăng
- O-ring không phù hợp sẽ bị phồng, nứt → mất khả năng làm kín
❌ Không tra cứu khả năng tương thích vật liệu
- Mỗi hóa chất tương tác khác nhau với vật liệu, cần tham khảo bảng kháng hóa chất (Chemical Compatibility Chart)
❌ Không thay phớt đúng hạn
- Phớt dùng lâu ngày bị giòn, chai → rò rỉ trong khi vận hành
- Cách chọn phớt máy bơm hóa chất đúng và tiết kiệm
🔍 Bước 1: Xác định loại hóa chất
- Tên hóa chất, nồng độ (%), nhiệt độ, áp suất làm việc
📊 Bước 2: Tra cứu bảng kháng hóa chất
- Kiểm tra từng vật liệu có tương thích hay không
💡 Bước 3: Chọn cấu hình phớt
- Phớt đơn hoặc kép? Có cần buồng dầu không?
💬 Bước 4: Tư vấn từ nhà cung cấp uy tín
- Nên chọn nhà cung cấp có kinh nghiệm, có thể gia công hoặc nhập khẩu đúng loại phớt cho từng hóa chất cụ thể
💰 Bước 5: Cân nhắc chi phí dài hạn
- Một phớt cao cấp bền 2–3 năm sẽ tiết kiệm hơn 3–4 lần thay phớt rẻ trong năm đầu tiên
- Một số ứng dụng thực tế
Hóa chất bơm | Phớt khuyến nghị |
Axit sulfuric 98% | Mặt phớt SiC–SiC, gioăng PTFE, phớt đôi |
Dung môi hữu cơ | Phớt cartridge, gioăng FFKM |
Xút NaOH 30% | Mặt Tungsten, gioăng Viton, phớt đơn hoặc kép |
Dầu công nghiệp | Carbon – SiC, gioăng Viton, phớt đơn |
- Kết luận
Phớt bơm là “lá chắn” bảo vệ toàn bộ hệ thống máy bơm hóa chất khỏi những rủi ro nguy hiểm. Việc lựa chọn đúng loại phớt máy bơm không những đảm bảo an toàn cho người và thiết bị, mà còn tiết kiệm chi phí dài hạn, giảm thời gian dừng máy, và tăng hiệu suất vận hành.
Đừng để sai lầm trong việc chọn phớt trở thành gánh nặng tài chính và rủi ro vận hành. Hãy đầu tư thông minh, chọn đúng vật liệu và cấu hình – để vận hành an toàn, bền vững và tiết kiệm.
Click vào để xem chi tiết các loại phớt bơm