Phớt máy bơm trong ngành thực phẩm – Đặc điểm và tiêu chuẩn an toàn
Trong ngành công nghiệp thực phẩm, thiết bị sản xuất phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe về an toàn vệ sinh, chất lượng sản phẩm và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế. Một trong những bộ phận tuy nhỏ nhưng có ảnh hưởng lớn đến toàn bộ dây chuyền sản xuất là phớt máy bơm. Nếu lựa chọn không đúng hoặc bảo trì không chuẩn, phớt có thể gây rò rỉ, nhiễm bẩn sản phẩm, và vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ vai trò, đặc điểm và những tiêu chuẩn cần có của phớt bơm trong ngành thực phẩm – từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp, đảm bảo vận hành hiệu quả và tuân thủ quy định pháp lý.
- Vì sao phớt máy bơm đặc biệt quan trọng trong ngành thực phẩm?
Máy bơm trong ngành thực phẩm thường dùng để vận chuyển:
- Nước sạch, nước ép, sữa, dầu ăn, siro, nước tương…
- Nguyên liệu nhạy cảm với nhiệt độ, độ nhiễm khuẩn và tiếp xúc kim loại
Phớt bơm, nếu không đảm bảo an toàn, có thể:
- Làm rò rỉ nguyên liệu, gây mất mát và mất vệ sinh
- Gây nhiễm chéo từ dầu bôi trơn, bụi mài mòn, hóa chất
- Không đáp ứng tiêu chuẩn kiểm định (FDA, HACCP, ISO 22000…)
- Đặc điểm riêng của phớt bơm trong ngành thực phẩm
Để đảm bảo an toàn tuyệt đối, phớt dùng trong ngành thực phẩm cần có các đặc điểm:
✅ Chất liệu an toàn thực phẩm
- Không độc hại, không phản ứng hóa học
- Không bị oxy hóa hay phân hủy theo thời gian
- Vật liệu thường dùng: Carbon graphite, Ceramic, Silicon carbide, PTFE, EPDM, Viton
✅ Dễ vệ sinh và kháng khuẩn
- Bề mặt trơn nhẵn, không tạo môi trường cho vi khuẩn phát triển
- Chịu được quy trình CIP (Clean-In-Place) và SIP (Steam-In-Place)
✅ Chịu được môi trường khắc nghiệt
- Chịu nhiệt cao, hóa chất tẩy rửa, môi trường làm việc liên tục
✅ Đảm bảo độ kín tuyệt đối
- Ngăn rò rỉ, chống thấm dầu, bảo vệ nguyên liệu khỏi ô nhiễm
- Các loại phớt phù hợp trong ngành thực phẩm
- a) Phớt đơn tiêu chuẩn
- Sử dụng cho bơm nước, nước sạch, nước pha phụ gia
- Mặt Ceramic – Carbon, gioăng EPDM
- Lắp đơn giản, chi phí thấp
- b) Phớt đôi (Double seal)
- Dùng cho môi trường khắt khe: sữa, nước ép, sản phẩm có độ nhớt cao
- Có buồng dầu trung gian cách ly chất bơm và môi trường
- Ngăn tuyệt đối sự xâm nhập và rò rỉ
- c) Phớt cartridge thực phẩm
- Thiết kế module hóa, dễ thay thế, giảm sai sót kỹ thuật
- Được thiết kế riêng cho bơm ngành thực phẩm
- Tương thích hoàn toàn với CIP và SIP
- Tiêu chuẩn quốc tế dành cho phớt máy bơm trong thực phẩm
Để phớt bơm được phép sử dụng trong ngành thực phẩm, các vật liệu cấu thành phải đạt một hoặc nhiều tiêu chuẩn sau:
Tiêu chuẩn | Mô tả |
FDA (Mỹ) | An toàn thực phẩm, không độc hại, không gây ô nhiễm |
EU 1935/2004 | Quy định vật liệu tiếp xúc thực phẩm tại châu Âu |
USP Class VI | Tiêu chuẩn sinh học, dùng trong thực phẩm và dược phẩm |
3-A Sanitary | Dành cho thiết bị vệ sinh, dễ làm sạch |
Lưu ý: Không phải tất cả phớt trên thị trường đều có chứng nhận này. Bạn cần yêu cầu nhà cung cấp cung cấp tài liệu chứng minh.
- Sai lầm phổ biến khi sử dụng phớt trong thực phẩm
❌ Sử dụng phớt không rõ nguồn gốc
- Không có chứng nhận an toàn
- Gây nguy cơ nhiễm chì, hóa chất độc hại
❌ Không vệ sinh đúng quy trình
- Cặn thực phẩm bám trên mặt phớt tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển
❌ Chọn sai vật liệu
- Dùng Viton cho hơi nước, dùng NBR cho hóa chất mạnh gây nhanh hỏng phớt
❌ Không thay phớt định kỳ
- Dẫn đến nứt, mục, mất khả năng làm kín mà không phát hiện
- Lời khuyên khi lựa chọn phớt máy bơm cho thực phẩm
✅ Luôn yêu cầu CO (certificate of origin) và FDA certificate cho từng loại vật liệu
✅ Ưu tiên phớt có khả năng chịu CIP/SIP nếu hệ thống có vệ sinh tự động
✅ Với chất lỏng có độ nhớt cao, nên chọn phớt đôi hoặc có buồng dầu
✅ Ghi lại thời gian thay phớt để chủ động bảo trì
✅ Sử dụng dịch vụ lắp đặt và tư vấn từ đơn vị am hiểu ngành thực phẩm
- Một số ứng dụng thực tế
Sản phẩm bơm | Loại phớt đề xuất |
Nước tinh khiết | Phớt đơn Ceramic–Carbon, gioăng EPDM |
Dầu ăn, siro đặc | Phớt đôi Silicon – Silicon, gioăng PTFE |
Nước trái cây | Phớt cartridge, mặt phớt SiC, chịu CIP/SIP |
Sữa, sản phẩm sữa | Phớt đôi kháng vi sinh, mặt phớt SiC hoặc Tungsten |
- Kết luận
Phớt máy bơm là chi tiết nhỏ nhưng giữ vai trò lớn trong việc bảo vệ chất lượng sản phẩm thực phẩm. Việc lựa chọn đúng loại phớt bơm đạt tiêu chuẩn, phù hợp với môi trường sản xuất và được bảo trì định kỳ là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn, hiệu quả và tuân thủ pháp lý trong ngành thực phẩm.
Đừng chỉ nhìn vào giá – hãy nhìn vào tiêu chuẩn, vật liệu và dịch vụ hậu mãi đi kèm. Một bộ phớt tốt sẽ giúp bạn an tâm vận hành và xây dựng lòng tin với người tiêu dùng.
Click vào để xem chi tiết các loại phớt bơm